معیارهای انتخاب همسر

  برونگرایی یا درونگرایی؟ مسئله این است !

  چند وقتی استی که موضوعی ذهن مهرداد را به خود مشغول کرده است. 2 ماه پیش زمانی که بالاخره مهرداد به خانواده اش اعلام کرد قصد ازدواج دارد، همه خوشحال شدند. والدین مهرداد از چند سال پیش به او اصرار می کردند ازدواج کند، اما مهرداد دوست داشت درسش تمام شود ، کاری پیدا کند و وقتی که از نظر مالی استقلال پیدا کرد، فرد مناسبی را برای ازدواج انتخاب کند. حالا حدود یک سالی از تمام شدن درس و خدمت سربازی او می گذارد و مدتی است که در یک شرکت خصوصی استخدام شده است. زمانی که مادر مهرداد پیشنهاد داد به خواستگاری نسیم، که دختر یکی از اقوام دور پدرش بود بروند، مهرداد از این پیشنهاد استقبال کرد. چند باری نسیم را در میهمانی های خانوادگی دیده بود و از ظاهر و برخورد اجتماعی او خوشش آمده بود. از طرف دیگر مهرداد فکر می کرد که خانوادۀ او و نسیم از لحاظ فرهنگی ، اعتقادی و سطح طبقاتی با هم تناسب دارند. بعد از رفتن به خواستگاری و صحبت کردن با نسیم به طور خصوصی ، مهرداد متوجه شد که آنها در خیلی از موارد با هم تفاهم دارند. تنها موضوعی که از جلسۀ اول خواستگاری خودش را نشان داد این بود که نسیم دختر خیلی اجتماعی ، شوخ و راحتی بود. حتی در جلسۀ اول نسیم خیلی راحت صحبت می کرد و وقتی به شوخی جوابی به مهرداد داد ، مهرداد تعجب کرد و کمی به او برخورد. الان که حدود دو ماه از عقد آنها می گذرد، نسیم به مهرداد ابراز علاقه می کند و از احساساتش با او حرف می زند، اما مهرداد هرقدر سعی کرده تا کنون موفق نشده از احساساتش با نسیم صحبت کند. موضوع دیگر اینست که نسیم دوستان زیادی دارد وبرای پر کردن اوقات فراغتش ترجیح می دهد یا به مهمانی برود یا مهمان داشته باشد، در صورتی که مهرداد اغلب اوقات مطالعه کردن یا دیدن فیلم به تنهایی و در خانه را به بودن در جمع ترجیح می دهد. چند شب پیش اتفاقی افتاد که مهرداد را در فکر فرو برد. ماجرا از این قرار بود: مهرداد و خانواده اش به عیادت یکی از اقوام که کسالت داشت رفته بودند، در همان زمان نسیم و خانواده اش نیز به طور اتفاقی به عیادت آن شخص آمدند. مهرداد وقتی نسیم را دید دست پاچه شد و حتی نتوانست درست با او احوالپرسی کند، در صورتی که نسیم خیلی راحت برخورد کرد و گفت که از دیدن مهرداد خوشحال شده. هفتۀ پیش مراسم دفاع نسیم بود ، او مهرداد را هم برای شرکت در این مراسم دعوت کرده بود. مهرداد حس می کرد که نحوۀ برخورد نسیم با اساتید و همکلاسی هایش زیاد جالب نیست و او را آزار می دهد . گفتگوی مهرداد در طول 6 سال تحصیلش در دانشگاه ، با همکلاس های مونثش هرگز از حد سلام و علیک و احیاناً موضوعات درسی فراتر نرفته بود و دوست نداشت همسر آینده اش اینقدر با دیگران صمیمی شود. آن روز بعد از ظهر وقتی مهرداد از نسیم جدا شد، اصلاً حس خوبی نداشت، وقتی خوب به آنچه در آن روز گذشته بود، متوجه دلیل ناراحتی خود شد، رفتار نسیم با همکلاسی هایش و همین طور اینکه موقع صرف ناهار به قول معروف مجلس را دست گرفته بود و یکی دو باری هم که مهرداد خواسته بود صحبت کند به او مجال نداده بود باعث ناراحتی مهرداد شده بود ، البته مهرداد می دانست که نسیم این کار را از قصد انجام نداده، او به دیگران هم اجازۀ حرف زدن نداده بود، اما آیا مهرداد باید به خاطر اینکه این رفتار نسیم عمدی نبود، از آن چشم پوشی می کرد؟ نسیم به مهرداد گفته بود به خاطر علاقه ای که به وی پیدا کرده، سعی می کند بعد از ازدواج خودش را با مهرداد هماهنگ کند، اما تا به حال هیچ تغییری در رفتارش نداده بود. مهرداد نمی دانست که این تفاوت ها تا چه حد می توانند روی زندگی آیندۀ او تاثیر بگذارند و این موضع او را گیج و آشفته کرده بود.

  موضوعی که مهرداد باید به آن توجه کند این است که اگرچه داشتن تشابه فرهنگی، طبقاتی و اعتقادی از معیارهای لازم انتخاب همسر به شمار می رود، اما وجود این عوامل برای پایه گذاری و ادامۀ یک زندگی موفق کافی نیست. در فرایند انتخاب همسر معیارهای مهم دیگری نیز وجود دارند. یکی از معیارهایی که هنگام انتخاب همسر حتماً باید به آن توجه شود، خصوصیات شخصیتی افراد است. از آنجایی که ویژگی های شخصیتی اغلب جنبۀ ارثی داشته و تغییر دادن آنها به راحتی میسر نیست، مد نظر قرار دادن آنها در زمان انتخاب همسر ضروری است. پژوهش ها نشان داده اند که یکی از ویژگی های شخصیتی موثر بر موفقیت و تداوم زندگی زناشویی میزان برونگرایی و درونگرایی زوجین است. برای آگاهی از چگونگی تاثیر این ویژگی بر زندگی زناشویی در آغاز بهتر است با تعریف این مفاهیم آشنا شویم.

  درونگرایی رفتاری است که با دیدگاه درونی ذهنی همراه است. فرد درون گرا آمادگی بیشتری برای خود داری و تسلط بر نفس از خود نشان می دهد. این افراد کمتر تمایل به حضور در جمع دارند و و بیشتر دقت خود را به مطالعه و فعالیتهای ذهنی انفرادی می گذرانند .

  برونگرایی رفتاری است که با دیدگاه عینی و خارجی مشخص شده و با فعالیت عملی بالاتری همراه است، افراد برونگرا از آمادگی کمتری برای تسلط بر نفس خویش برخوردارند . معمولاً نسبت به افراد درونگرا اعتماد به نفس بالاتری دارند و بودن در جمع و فعالیت های گروهی را به تنهایی و فعالیت های انفرادی ترجیح می دهند.

    با توجه به تعریفی که از برونگرایی و درونگرایی ارائه شد، متوجه می شویم که نسیم فردی برونگرا و مهرداد فردی درونگرا است. نتایج پژوهش هایی که در مورد تاثیر این عامل بر زندگی زناشویی انجام شده ، نشان داده اند خانواده هایی که در آنها مرد کمی از زن برونگرا تر است، موفق ترهستند. حال ببینیم که علت این امر چیست. همانطور که گفتیم افراد برونگرا اعتماد به نفس بالایی دارند، به راحتی با دیگران ارتباط برقرار می کنند، از احساساتشان حرف می زنند و از حضور در جمع خوشحال لذت می برند، وجود این ویژگی ها در نسیم سبب رفتارهای او بود. نسیم که اغلب از حضور در جمع خوشحال می شود، موقع ناهار به این موضوع فکر نکرده بود که ممکن است مهرداد که یک فرد درونگرا است به خاطر اینکه اولین بار است دوستان و همکلاسی های او را می بیند، معذب باشد. نسیم آنقدر از دیدار دوبارۀ همکلاسی هایش خوشحال بود و آنقدر حرف نگفته برایشان داشت که بعضی مواقع فراموش کرده بود مهرداد هم در آن جمع حضور دارد. یکی از نیازهای اصلی مردان نیاز به تایید شدن است، نیازی که نسیم زمانی که در جمع حضور دارد اغلب آن را از یاد می برد. درست است که وقتی با مهرداد تنهاست به او ابراز علاقه می کند، اما در میان جمع دوستان و اقوام نظر او را جویا نمی شود و گاهی اوقات با زیاد حرف زدن به طور غیر مستقیم به وی اجازۀ حرف زدن نمی دهد. این موضوع باعث می شود مهرداد گاهی در برابر او احساس ضعف کند. اگر این مسئله ادامه پیدا کند موجب کاهش اعتماد به نفس و رضایت مندی مهرداد می شود و نقش او به عنوان رئیس خانواده به مخاطره می افتد. از طرف دیگر در جامعۀ ما بنابر اعتقادات فرهنگی و مذهبی برخورد راحت و باز بانوان معمول و پسندیده نیست و ممکن است شیوۀ رفتار نسیم باعث ایجاد سوء تعبیرهایی شده و این مسئله نیز مهرداد را آزار می دهد.

  حالا فرض کنید که مهرداد فردی برونگرا و نسیم زنی درونگرا است. در این حالت استفادۀ مهرداد از مهارت های ارتباطی احتمالاً منجر به پیشرفت شغلی و مالی وی می شود. از طرف دیگر اینکه نسیم به مهرداد میدان دهد تا در جمع نظراتش را بیان کرده و خود را ابراز کند، موجب ارضا نیاز به تایید شدن وی می شود. یکی از نیازهای اساسی زنان نیز نیاز به ابراز علاقۀ همسرانشان است. از آنجایی که مهرداد به راحتی می تواند در مورد احساساتش صحبت کند و از ابراز آنها واهمه ای ندارد این نیاز نسیم را به خوبی ارضا می کند و مهمتر از همه اینکه در این وضعیت مهرداد دارای اقتدار و اعتماد به نفسی است که هر رئیسی لازم دارد.

  البته باید به این موضوع نیز توجه کنیم که تفاوت زیاد زوجین در این ویژگی قطعاً موجب بروز مشکلاتی می شود . تصور کنید که نسیم و مهرداد می خواهند برای تعطیلات آخر هفته برنامه ریزی کنند. نسیم که برون گرای افراطی است دوست دارد تعطیلات آخر هر هفته را با دوستان یا خانواده اش سپری کند و به گردش برود، اما مهرداد که بسیار درونگرا است، تصور می کند در طول هفته در محل کار و خیابان به حد کافی آدم دیده و دوست دارد تعطیلات آخر هفته را در خانه و به دور از هیاهو بگذراند. عکس این قضیه نیز صادق است. مهرداد که مردی کاملاً برونگرا است دوست دارد تعطیلات آخر هفته را در جمع دوستان و آشنایان بگذراند و نسیم مایل است به ویلای پدرش در یکی از روستاهای اطراف دماوند برود تا از شلوغی شهر به دور باشد.

  برای اینکه مهرداد بتواند تصمیم درستی اتخاذ کند، باید بداند که میزان درونگرایی او و برونگرایی نسیم در چه حدی است. برای این منظور می تواند با کمک مشاور از تست های روان شناسی که میزان برونگرایی و درونگرایی افراد را می سنجند استفاده کند. در صورتی که میزان تفاوت سطح درونگرایی و برونگرایی مهرداد و نسیم کم باشد و نسیم واجد همۀ معیارهای دیگر انتخاب همسر باشد، مهرداد می تواند با نسیم در این باره صحبت کرده تا در صورت تمایل وی با مطالعه و کمک گرفتن از متخصصین نسبت به ویژگی های شخصیتی همدیگر شناخت بیشتری پیدا کنند. چنانچه مهرداد و نسیم بتوانند تفاوت هایی را که در این زمینه با یکدیگر دارند پذیرفته و در مورد مشکلات احتمالی ناشی از این تفاوت ها و راه حل این مشکلات با هم تبادل نظر کنند، عدم تشابه در این مورد نمی تواند سبب عدم موفقیت زندگی آنها شود. برای مثال مهرداد می تواند برای کاستن از میزان درونگرایی اش این کارها را انجام دهد:

  1. شرکت در فعالیت های جمعی مورد علاقه

  ممکن است مهرداد از اینکه به مهمانی یا گردش برود خوشش نیاید. اما از آنجایی که از دروان کودکی به نجوم علاقه داشته ، عضویت در یک گروه ستاره شناسی برایش جالب باشد. منظور از ارتباط اجتماعی فقط شرکت در مهمانی نیست.

  2. بالا بردن اطلاعلات

  گاهی اوقات اتفاق می افتد که ما در جمعی حضور داریم ،همه در حال حرف زدن هستند و ما احساس می کنیم که هیچ حرفی برای گفتن نداریم. بهتر است قبل از حضور در جمع موضوعات احتمالی مورد بحث را پیش بینی کرده و در مورد آنها اطلاعاتی به دست آوریم.

  3. ابراز احساسات در خانواده

  برای اینکه مهرداد بتواند علاقه و دیگر احساساتش را به نسیم ابراز کند، باید این کار را از صمیمی ترین عضو خانواده یا دوستش شروع کند. اگر او خود را موظف کند که هر روز حداقل یک بار در مورد احساساتش با شخصی صحبت کند، کم کم به این کار عادت خواهد کرد.

  نسیم نیز می تواند برای افزایش میزان درونگرایی اش این اقدامات را انجام دهد.

  1. شمردن اعداد

  اگر نسیم با خود تمرین کند که قبل از زدن حرفی یا انجام عملی تا 10 بشمرد، واکنش های معقول تر و سنجیده تری خواهد داشت،و چه بسا در بعضی موارد تصمیم بگیرد که صحبت نکند.

  2. فرصت دادن به دیگران

  نسیم می تواند از یکی از اعضای خانواده یا دوستانش تقاضا کند هر گاه در جمعی زیاد صحبت می کند و به دیگران اجازۀ حرف زدن نمی دهد، با یک کلمۀ رمزی او را متوجه این موضو کند.

  3. شناختن علاقۀ فردی

  یک انسان هرقدر هم برونگرا باشد، باز هم فعالیت انفرادی هست که از انجام آن لذت ببرد. شناسایی این علاقه و پرداختن به آن کمک می کند تا نسیم لذت بردن از تنهایی را نیز تجربه کند.

  آزمون برونگرایی

  آزمون زیر به شما کمک می کند تا حدس و گمان هایی را که در مورد این جنبه از شخصیت تان دارید به یقین تبدیل کرده و با توجه به شناخت و آگاهی که در مورد خودتان به دست آورده اید، در انتخاب شریک زندگی معقولانه تر عمل کنید.

  عبارات زیر را با دقت خوانده و با انتخاب یکی از گزینه های بلی یا خیر به آنها پاسخ دهید.

  نمره گذاری : برای به دست آوردن نمرۀ نهایی به هر گزینۀ بلی 1 امتیاز و هرگزینۀ خیر 0 امتیاز بدهید. البته در سوالات 6و8 و 12 نمره گذاری به صورت معکوس انجام می شود ، یعنی به گزینۀ بلی 0 امتیاز و به گزینۀ خیر 1 امتیاز تعلق می گیرد. در پایان امتیاز همۀ 21 عبارت را با هم جمع کنید.

  تفسیر نتایج

  نمرۀ بالاتر از 14: شما فرد برونگرایی هستید. پژوهش ها نشان داده اند که افراد برون‌گرا دارای سرعت فعالیت مغزی پایین‌تر از حد طبیعی هستند و از این رو شما برای اداره امور زندگی خویش به انگیزه ها و محرک های قوی نیاز دارید.
شما بیشتر دارای دیدگاه عینی و خارجی بوده و دارای فعالیت عملی عالی هستید. ولی میزان تسلط بر نفستان نسبت به افراد درون گرا کمتر است. شما مایلید که بر محیط افراد خود تأثیر گذارده و به رقابت با دیگران پرداخته و در مجامع عمومی بیشتر ظاهر می‌شوید.

  نمرۀ پایین تر از 14 : امتیاز از شما گویای این است که فرد درونگرایی هستید. از آنجایی که افراد درون گرا از لحاظ روانی دارای سرعت فعالیت مغزی بالاتر از حد طبیعی هستند ، شما برای شروع یا ادمه دان کارها و فعالیت هایتان به انگیزه ها و محرک های خیلی قوی نیاز ندارید. افراد درون‌گرا دارای دیدگاه درونی و ذهنی هستند و آمادگی بیشتری را برای خود داری و تسلط بر نفس خویش از خود نشان می‌دهند.شما ترجیح می دهید اوقات خود را به مطالعه گذرانده و بیشتر تنها باشید و چون از تنهایی لذت می برید، کمتر مایل به معاشرت با دیگران هستید.

    تفاوت های عمدۀ برونگراها و درونگراها

  در گذشته تصور می شد که یکی از دو بعد درونگرایی و برونگرایی بر دیگری ارجحیت دارد. اما مطالعات اخیر نشان داده اند که چنین فری صحت نداشته و هر یک از این ویژگی ها دارای نقاط ضعف و قوتی است. در جدول زیر مهمترین تفاوت ها افراد برونگرا و درونگرا در حیطه های مختلف مطرح شده است.

  مؤلف: زهره قربانی

دانشجوی دکتری روانشناسی